Thứ Tư, 28 tháng 3, 2012

Sữa và các sản phẩm từ sữa

1. Sữa bò: dịch máu màu trắngSữa bò được mệnh danh là “Món ăn lý tưởng nhất”, “máu trắng” có chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, có công hiệu rất thần kỳ, cụ thể như sau:Sữa bò có nhiều chất canxi nhất, uống sữa bò thường xuyên có thể phòng ngừa được bệnh gù lưng ở trẻ em và bệnh loãng xương ở người đứng tuổi và người già.Với những người thiếu chất dinh dưỡng do thiếu protein gây nê, sữa bò có thể cung cấp loại protein chất lượng tốt cho cơ thể và tỷ lệ hấp thu được cũng cao. Sữa bò có tác dụng tăng cường sức miễn dịch của cơ thể và sức đề kháng chống lại bệnh ung thư, giúp nhanh chóng phục hồi sức khỏe.

Bệnh gù lưng là do thiếu canxi, phốt pho, vitamin D gây nên, bệnh loãng xương cũng vậy, vì thế uống sữa là an toàn nhất, là thứ thực phẩm bổ sung canxi lý tưởng nhất. Mỗi ngày uống từ 2 – 3 cốc sữa tươi, cơ thể sẽ có thêm 750mg canxi.Với những người mắc bệnh dạ dày, bệnh đường ruột thì uống sữa sẽ có tác dụng cầm máu, giảm đau, bảo vệ niêm mạc dạ dày, cầm tiêu chảy.Những người mắc bệnh trang nhạc uống sữa sẽ có thể làm cho tan các hạch, giúp cho cơ thể nhanh chóng phục hồi sức khỏe.Những kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy các chất canxi, magiê, vitamin D trong sữa đều có tác dụng giảm huyết áp, vì thế người mắc bệnh huyết áp cao uống sữa sẽ có lợi cho việc giảm huyết áp.


Axit trong váng sữa có tác dụng rất tốt trong việc bảo vệ tim, có thể phòng ngừa xơ cứng động mạch vành. Trước khi đi ngủ, uống một cốc sữa sẽ có tác dụng kích thích ngủ đối với những người mắc bệnh mất ngủ.


Uống sữa có thể làm thuyên giảm các tác dụng phụ như bệnh hoa liễu ở người bị ung thư. Ngoài ra váng sữa chua có thể kích thích ăn uống, kích thích sự hấp thụ của đường tiêu hóa, kích thích khả năng hấp thụ của các tế bào. Sữa bò còn là loại thực phẩm chữa trị lý tưởng các bệnh tiểu đường, bệnh cảm cúm, bệnh gan, bệnh thận v.v… Chất kali trong sữa bò có thể phòng chống bệnh cảm cúm, giảm thiểu đến một nửa tính nguy hại của bệnh cảm cúm.Uống sữa bò có thể phòng ngừa được các chất độc hại như chì hoặc các kim loại khác lẫn trong thức ăn. Chất heli trong sữa bò còn có tác dụng tạo ra “nguyên tố kích thích vui vẻ” trong huyết thanh. Các chất iốt, kẽm, có thể nâng cao năng suất làm việc của đại não, chất magiê giúp cho tim khỏe mạnh, chất kẽm giúp cho vết thương chóng lành, vitamin B, nâng cao thị lực của mắt.Các nhà khoa học Mỹ đã chỉ ra rằng, uống nhiều sữa chưa tách bơ (có chất béo) có thể giúp việc phòng ngừa bệnh ung thư. Chất béo trong sữa bò còn có một loại axit đặc chủng (CLA) có thể phát huy tác dụng tốt trong việc phòng ngừa các bệnh ung thư máu, ung thư vú, ung thư đường ruột, ung thư buồng trứng và ung thư tiền liệt tuyến.


2. Sữa chua: loại thực phẩm dinh dưỡng hàng đầu


Sữa chua là loại thực phẩm dinh dưỡng hàng đầu. Các chuyên gia đặt tên cho sữa chua là “loại thực phẩm lên men của thế kỷ 21” là loại “dinh dưỡng cao cấp có tác dụng đặc biệt”.


Trong cơ thể người có trên 400 loại vi khuẩn, với số lượng đông đảo hàng tỷ con, trong đó có tới 95% vi khuẩn nằm ở đường tiêu hóa, chủ yếu là ở ruột. Hệ thống đường ruột của cơ thể là một hệ thống sinh thái phức tạp của các loại vi sinh vật. Những loại vi sinh vật này có thể chia làm 2 loại như sau: Loại vi khuẩn gây bệnh và loại vi khuẩn có ích cho cơ thể. Loại vi khuẩn có ích có khả năng tiêu hóa các chất lên men trong thức ăn và sản sinh ra một loại vi khuẩn vật chất có ích cho việc phục hồi thể lực và có tác dụng tốt đến hệ thống miễn dịch và có khả năng loại bỏ những vi khuẩn vi sinh vật có hại. Những vi khuẩn có ích cho cơ thể này thường có trong các thực phẩm lên men. Ngay từ vài thế kỷ trước đây, người Thổ Nhĩ Kỳ đã phát hiện ra hiện tượng lên men này, chính họ là người phát minh ra sữa chua.


Sữa chua lấy nguyên liệu sữa bò tươi có chất béo làm chính, sau quá trình lên men sẽ trở thành sữa chua. Qua nghiên cứu cho thấy sữa chua có rất nhiều ưu điểm có lợi cho cơ thể con người:Trong sữa chua có một loại vi khuẩn có khả năng hòa tan chất đường trong sữa để làm thành váng sữa chua, vì thế sau khi uống, đường ruột sẽ chứa đựng chất chua khiến cho các loại vi khuẩn độc hại không thể tồn tại trong đường ruột, từ đó làm giảm thiểu các chất độc hại trong đường ruột, giúp cho cơ thể có thể tránh hoặc ít bị các vật chất độc hại xâm nhập. Ngược lại, nếu để những độc tố đó tồn tại trong cơ thể, sẽ làm cho hệ thống thần kinh chóng suy thoái.Chất chua còn có khả năng kích thích sự tiết dịch của dạ dày, tăng cường khả năng tiêu hóa, đẩy nhanh tiến trình trao đổi chất trong cơ thể.


Các vi khuẩn váng chua trong quá trình sinh sôi nảy nở còn có thể tạo thành một loại nguyên tố kháng sinh có thể khống chế và tiêu diệt các vi khuẩn đã gây nên nhiều loại bệnh tật, đồng thời còn có khả năng phòng ngừa và trợ giúp cho việc điều trị những bệnh tật đó.


Sữa chua có thể giúp ích cho việc kéo dài tuổi thọ. Vào đầu thế kỷ 12, một học giả về vi sinh vật người Nga đã phát hiện ra rằng ở một số khu vực của nước Bungari có rất nhiều người sống lâu 100 tuổi. Theo điều tra thì thấy ở những khu vực này, trẻ già trai gái đều rất thích uống sữa chua. Vào những năm 90 của thế kỷ 20, Ilina Mêcopxki, người được giải thưởng Noben cho rằng: nguyên nhân trường thọ của những người đó là do họ uống nhiều sữa chua.


Các vi sinh vật và vi khuẩn trong sữa chua có tác dụng giúp việc phòng ngừa các bệnh ung thư, dị ứng qua nhạy bén, bệnh thiếu máu v.v… Ngoài ra nó còn có tác dụng phòng ngừa bệnh thiếu dinh dưỡng ở trẻ em.


Các nhà khoa học Achentina đang tiến hành các thí nghiệm ở chuột để nghiên cứu về tác dụng chống ung thư của sữa chua và một số khả năng miễn dịch của các vi khuẩn có trong váng sữa chua.Tổ chức hợp tác khoa học giữa Tây Ban Nha và Pháp đã phát hiện ra rằng sữa chua có thể kích thích việc tao ra một loại protein bảo vệ tế bào và có thể chữa trị bệnh ung thư và các bệnh khác.


Cũng như sữa bò, sữa chua chứa nhiều các chất dinh dưỡng như protein, chất béo, đường, canxi, sắt v.v… Đồng thời chất canxi trong sữa chua bị tác động bởi váng sữa chua sẽ trở thành canxi váng chua không những có lợi cho việc hình thành độ đông đặc của sữa chua, mà còn giúp cho cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn.


Tuy sữa chua là loại thực phẩm chất lượng cao mà từ trẻ đến già đều thích, nhưng những người hay bị ợ chua, có máu hàn và trướng bụng thì nên ít dùng. Những người khỏe mạnh cũng không nên dùng một lúc quá nhiều.Tốt nhất mỗi ngày chỉ nên dùng một lần, nhiều lắm là hai lần, mỗi lần một cốc nhỏ và phải dùng thường xuyên cả năm thì mới có tác dụng tăng cường sức khỏe, kéo dài tuổi thọ.


3. Những điều cần biết khi uống sữa bòKhông nên uống sữa vào lúc đói. Vì trong sữa có nhiều protein, mà chất này chỉ có thể không bị tiêu hao khi cơ thể đã hấp thụ đủ chất tinh bột. Chỉ uống sữa trong điều kiện không đói thì sữa mới phát huy được tác dụng tạo nên các chất mới. Nếu uống sữa lúc đói sữa sẽ phải thay thế chất tinh bột làm chức năng tiêu hao nhiệt lượng, như vậy sẽ lãng phí quá và không kinh tế. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng nên uống sữa trên cơ sở chất tinh bột là nguồn nhiệt lượng. Thời gian uống sữa thích hợp nhất là sau bữa ăn khoảng 1 -2 giờ và nên ăn một số thực phẩm có chất tinh bột như bánh quy, bánh mỳ.


Uống trong điều kiện như vậy, sữa sẽ phát huy đầy đủ tác dụng của nó, cơ thể sẽ hấp thụ được toàn bộ các chất dinh dưỡng.Nên uống sữa đun sôi để nguộiKhông nên đun sữa quá lâu, vì ở một nhiệt độ nhất định các độc tố trong sữa đã bị loại bỏ, phần lơn các vi khuẩn đã chết mà vẫn giữ được chất protein và các vitamin. Do không khí ở bộ phận trên của phích có rất nhiều vi khuẩn, chúng sẽ sinh sôi nảy nở trong sữa, vì thế chỉ 3 giờ sau sữa trong phích sẽ biến chất, nếu uống sẽ dễ bị đau bụng, đầy bụng, tiêu chảy, tiêu hóa không tốt hoặc ngộ độc.Nếu uống một lần không hết thì chia làm nhiều lần đun sôi để nguội rồi uống. Nếu uống vẫn chưa hết thì nên bảo quản ở những nơi có nhiệt độ thấp, tốt nhất nếu có điều kiện thì để vào tủ lạnh. Nhưng nếu sữa đã sủi bọt hoặc có mùi chua thì dù có đun lại cũng không nên uống để tránh độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe.


Nên uống sữa bò trong cả bốn mùaCó người cho rằng sữa bò “nóng” không nên uống vào mùa hè. Nói như vậy là không có căn cứ. Các chuyên gia đông y cho rằng sữa bò có vị ngọt, hơi lạnh, uống vào sẽ làm mát phổi và dạ dày, nhuận tràng, và có nhiều chất bổ, vì thế uống sữa vào mùa hè rất có ích.Vào mùa hè, tiết trời nắng nóng, chất dinh dưỡng trong sữa bò lại nhiều vì thế các vi khuẩn dễ sinh sôi nảy nở, rất khó bảo quản. Cho nên uống bao nhiêu thì đun bấy nhiêu, không nên để nguội lâu quá. Khi cho trẻ em uống sữa bò, tốt nhất là đun sôi để nguội, hớt bỏ lớp váng đi rồi cho uống.


Sữa bò rất thích hợp với những người tieu hóa không tốt. Đối với những người có dị ứng với sữa bò thì dù mùa nào cũng đều không nên uống. Chỉ cần lưu ý những điều trên, thì quanh năm tứ thời, đàn ông, đàn bà, người già, người trẻ, phụ nữa có thai, phụ nữ sau khi chửa đẻ và người yếu sức khỏe đều nên uống sữa bò, vì nó là một sản phẩm chứa nhiều chất bổ.Sữa bột được tinh chế, làm đúng quy trình, hợp với tiêu chuẩn vệ sinh thì giá trị dinh dưỡng của nó cũng không kém gì sữa tươi, trái lại, hương vị, khẩu vị và các thành phần dinh dưỡng của nó còn có phần nổi trội hơn sữa tươi.Đàn ông uống sữa bò, đàn bà uống sữa đậu nànhSữa bò và sữa đậu nành là loại đồ uống có chứa protein chất lượng cao nên mọi người từ đàn ông đến đàn bà, từ người già đến người trẻ đều rất thích uống. Những năm gần đây, người ta đã phát hiện ra rằng đàn ông uống sữa bò sẽ rất có lợi cho sức khỏe, còn đàn bà uống sữa đậu nành càng làm cho khỏe và trẻ đẹp hơn.


Các nhà khoa học đã nghiên cứu trên 22 năm với 3000 người gồm đàn ông, đàn bà, nam phụ lão ấu cho thấy những người thường xuyên uống sữa bò chẳng những tinh thần sung mãn, ít béo phì, ít mắc bệnh huyết áp cao, bệnh loãng xương, bệnh tắc mạch mãu não, bệnh cảm cúm v.v… trong khi đó, những người ít uống sữa thì tỷ lệ mắc các bệnh nói trên cao hơn rất nhiều. Căn cứ vào các nhà nghiên cứu người ta thấy trong sữa bò có một số chất có tác dụng bảo vệ cho những người tuổi già.


Còn về sữa đậu nành phát hiện mới nhất cho thấy trong sữa đậu nành có chứa một chất kích thích dạng thực vật mà trong sữa bò không có. Qua thực nghiệm đã chứng minh, các cụ bà mỗi ngày uống 500ml sữa đậu nành là có thể điều chỉnh được hệ thống tiết dịch trong cơ thể, làm giảm ty rlệ mắc các bệnh ung thư vú, ung thư cổ tử cung, giảm mỡ mau, phòng ngừa được bệnh xơ cứng động mạch vành, cải thiện được trang thái tâm lý giúp cho thân hình khỏe manh, trẻ đẹp và kéo dài tuổi thọ. Đối với chị em phụ nữa còn trẻ nếu thường xuyên uống sữa đậu nành thì sẽ ít bị mắc bệnh đậu mùa, không để lại vết sẹo trên mặt, da dẻ mịn màng, xinh đẹp.Đương nhiên nói như vậy không có nghĩa là đàn ông chỉ uống sữa bò, đàn bà chỉ uống sữa đậu nành. Thực ra, nếu uống cả hai loại sữa đó cũng rất tốt, có điều, uống thứ nào là chính, thứ nào là phụ mà thôi.


12 mẹo uống sữa có lợi cho sức khỏe

Sữa là thức uống dinh dưỡng rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên nếu không dung nạp đúng cách bạn sẽ vô tình phá vỡ những hàm lượng dinh dưỡng có lợi, hơn thế lại biến sữa thành chất có hại cho cơ thể.


12 mẹo uống sữa dưới đây sẽ giúp bạn có chế độ ăn uống lành mạnh và hiệu quả.

1. Uống sữa kèm với thức ăn tinh bột

Một số món ăn tinh bột như bánh ngọt nhỏ, cookie có thể trì hoãn thời gian "cư trú" của sữa trong dạ dày. Các men tiêu hóa và dịch vị trong các enzyme thủy phân giúp ruột từ từ đào thải để tạo điều kiện hấp thu tốt hơn.

2. Uống sữa ấm

Uống sữa ấm tốt hơn sữa lạnh và làm cho dạ dày hoạt động tốt hơn, nhờ đó hấp thu cũng hiệu quả hơn.

3. Không đun sữa quá lâu
Không đun sữa quá lâu với lửa nhỏ. Nhiều người cẩn thận thường đun sữa để diệt vi khuẩn, nhưng lại đun với lửa nhỏ khá lâu. Làm vậy thành phần dinh dưỡng trong sữa tươi sẽ bị phá huỷ, làm giảm hiệu quả đối với sức khoẻ.

4. Uống sữa với mật ong
Uống sữa với mật ong là một cách uống tốt cho bệnh thiếu máu và giảm thiểu chứng đau bụng kinh.

5. Uống sữa trước khi đi ngủ
Sữa có chất gây ngủ. Vì vậy, uống sữa trước khi ngủ là thời điểm vàng rất tốt cho sức khỏe của xương cũng như giúp cho giấc ngủ được ngon và sâu hơn.

6. Uống sữa từng ngụm nhỏ
Uống sữa từng ngụm nhỏ sẽ tạo điều kiện cho sữa và các enzyme tiêu hóa hòa quyện với nhau, cho phép sữa lưu lại lâu hơn trong đường tiêu hóa. Do đó giúp hấp thu chất dinh dưỡng được toàn vẹn.

7. Không uống sữa trước và sau khi dùng thuốc
Không uống sữa trước và sau khi dùng thuốc bởi thuốc sẽ ảnh hưởng đến sự hấp thu sữa. Ngoài ra các thành phần của sữa và thuốc có thể tương tác tạo ra những chất có hại cho cơ thể.

8. Không trộn sữa với nước hoa quả, axit trái cây và trái cây hỗn hợp
Không trộn lẫn nước hoa quả, axit trái cây, sữa và trái cây hỗn hợp vì có thể sinh ra kết tủa protein dẫn đến khó tiêu hóa và hấp thụ.

9. Không cho đường vào sữa lúc sữa đang nóng
Không cho đường vào lúc sữa đang nóng, vì trong sữa bò và đường có chứa lysine sẽ phản ứng khi nhiệt độ cao, sinh ra lysine gốc glucose, chất này có hại cho cơ thể. Cách làm chính xác là để sữa vừa ấm mới cho đường.

10. Không uống sữa sau khi ăn rau bina
Không uống sữa sau khi ăn rau bina. Do sữa giàu protein và canxi, rau bina lại nhiều acid oxalic, cả hai kết hợp với nước để tạo thành canxi oxalate không hòa tan, ảnh hưởng tới đến sự hấp thu canxi.

11. Không được trộn sữa với sô cô la
Không được trộn sữa với sô cô la hoặc dùng chung dưới bất kỳ hình thức nào. Vì sô cô la không chỉ phá hủy các thành phần canxi trong sữa mà còn đánh mất vai trò của chất chống ô xy hóa.

12. Không trộn sữa với cháo hoặc súp gạo
Không trộn sữa với cháo hoặc súp gạo. Vì trong sữa chứa nhiều vitamin A, cháo và súp lại chủ yếu là tinh bột, chúng chứa lipoxygenase, sẽ phá hủy các vitamin A trong sữa.

Nên dùng sữa thế nào để an toàn và tốt cho sức khỏe


Sữa là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Trong thành phần của sữa có đầy đủ các chất đạm, vitamin và khoáng chất cần thiết.
Hiện trên thị trường có nhiều loại sữa khác nhau. Để chọn sữa an toàn và có lợi cho sức khỏe, BS Trần Thị Minh Hạnh - Trưởng khoa Dinh dưỡng cộng đồng, Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM chia sẻ.
Xin bác sĩ cho biết sự cần thiết của việc bổ sung dưỡng chất cho cơ thể từ các loại sữa?
Sữa là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Trong thành phần của sữa có đầy đủ các chất đạm, vitamin và khoáng chất cần thiết.
Đặc biệt, sữa là thực phẩm rất giàu canxi. Một người trưởng thành thường cần khoảng 700mg canxi mỗi ngày. Tuy nhiên, với chế độ ăn uống bình thường thì rất khó đáp ứng đủ nhu cầu canxi cho cơ thể. Vì thế, mỗi ngày chúng ta nên uống 2 ly sữa tương đương với 500mg canxi, lượng canxi còn lại bổ sung bằng các thức ăn như rau xanh, cá nhỏ…
Trên thị trường hiện có rất nhiều loại sữa, bác sĩ cho biết tại sao lại có sự phân biệt đó và người tiêu dùng nên lựa chọn loại sữa nào?
Có nhiều loại sữa với tên gọi khác nhau như sau:
- Sữa tươi truyền thống là loại sữa được chế biến thủ công bằng cách đơn giản: đun sôi sữa sau khi vắt.
- Sữa thanh trùng là sản phẩm sữa nước làm hoàn toàn từ sữa tươi và được gia nhiệt ở khoảng 72-80oC trong khoảng 15 giây. Điểm hạn chế của sữa thanh trùng là có hạn sử dụng ngắn (chỉ từ 7-10 ngày) và phải bảo quản nghiêm ngặt ở 2-5oC từ khâu sản xuất đến tay người tiêu dùng.
- Sữa tiệt trùng là sản phẩm sữa nước làm từ sữa tươi, sữa nguyên kem hay sữa đã tách béo và các thành phần khác, được gia nhiệt ở 135-140oC trong vòng 2-5 giây, sau đó làm lạnh ngay. Tiếp đến sữa được đóng trong hộp giấy tiệt trùng, đảm bảo an toàn vệ sinh. Loại sữa này có thể tươi ngon trong thời gian 6 tháng ở nhiệt độ bình thường mà không cần chất bảo quản.
- Sữa hoàn nguyên là sản phẩm sữa được chế biến bằng cách phối trộn nước và các nguyên liệu như sữa bột, chất béo sữa qua xử lý ở nhiệt độ cao.
Như vậy, các loại sữa có tên gọi khác nhau là do được xử lý nhiệt khác nhau, giúp đảm bảo chất lượng, vệ sinh, mùi vị, cách bảo quản tiện lợi… Chính điều đó đã tạo nên ưu điểm cho các loại sữa tiệt trùng nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại.

Một số lưu ý khi dùng sữa và ý kiến “có thể uống sữa thay nước mỗi ngày” theo bác sĩ thế nào?
Muốn dùng sữa hiệu quả, trước hết chúng ta phải chọn loại sữa phù hợp về thành phần dưỡng chất, hương vị và quan tâm đến cách sử dụng. Với sữa bột không nên dùng nước vừa sôi để pha, vì nước quá nóng có thể làm sữa mất chất. Với sữa thanh trùng, tiệt trùng, nên bảo quản theo đúng quy định trên bao bì và nên uống hết ngay sau khi mở nắp.
Trên phương diện chuyên môn, sữa là thực phẩm giàu dưỡng chất và mọi người có thể uống tùy theo nhu cầu bản thânTuy nhiên, uống sữa thay cho các bữa ăn chính nhằm mục đích tăng cân là điều không hợp lý. Để khỏe mạnh, chúng ta phải có chế độ ăn phù hợp, sau đó uống sữa bổ sung tùy vào thể trạng và độ tuổi của mỗi người.

Mỗi ngày một ly sữa để tăng cường trí não

Một nghiên cứu cho thấy những người uống sữa thường xuyên – hoặc tiêu thụ các sản phẩm khác từ sữa như sữa chua, bơ và thậm chí là kem – thực hiện các bài kiểm tra trí tuệ tốt hơn.


Các nhà khoa học đã yêu cầu 972 nam giới và phụ nữ hoàn thành các khảo sát chi tiết về chế độ ăn bao gồm mức độ tiêu thụ các sản phẩm sữa, ngay cả chỉ dùng sữa với trà và cà phê.

Các đối tượng này, độ tuổi từ 23 – 98, sau đó hoàn thành 8 kiểm tra nghiêm ngặt về khả năng tập trung, ghi nhớ và học tập.

Được đăng tải trên tờ International Dairy Journal, nghiên cứu cho thấy người lớn tiêu thụ các sản phẩm sữa ít nhất 5 hoặc 6 lần/tuần thực hiện các tét kiểm tra trí nhớ tốt hơn so với những người hiếm khi sử dụng sữa.

Trong một số bài test khác thì những người lớn hiếm khi sử dụng các sản phẩm từ sữa cũng dễ bị trượt gấp 5 lần so với những người tiêu thụ từ 2 đến 4 sản phẩm sữa/tuần.

Các tác giả nói những lợi ích mới của sữa đối với sức khỏe não bộ đã bổ sung thêm một lý do nữa để mọi người nên bắt đầu ngày mới bằng một ly sữa ít béo hoặc không béo.

Các nhà nghiên cứu từ Trường Đại học Maine ở Mỹ tin rằng một số dưỡng chất như magiê có trong các sản phẩm sữa có thể giúp phòng ngừa mất trí nhớ.

 Theo Dailymail/ANTĐ

Phụ nữ nên uống mấy ly sữa/ ngày?


Các chị em, đặc biệt là những phụ nữ từ 26 tuổi trở lên nên uống mấy ly sữa/ ngày để đảm bảo sức khỏe tối ưu nhất?
Những thời điểm bạn thường tích cực uống sữa?
Khi mới sinh ra và còn là đứa trẻ sơ sinh, bạn đã nhanh chóng được mẹ cho uống sữa cho dù là sữa bột của trẻ sơ sinh hay bú sữa mẹ.
Khi ấy, các bà mẹ cũng thường bị ám ảnh về việc các em bé chính xác nên uống bao nhiêu sữa/ ngày để phù hợp với nhu cầu của trẻ hoặc cũng phân vân về thời điểm thích hợp để cho con uống sữa.
Sau khi bạn lớn thêm vài tuổi và bước vào tuổi dậy thì, bạn tiếp tục được uống sữa với kỳ vọng cho hệ xương chắc khỏe nhằm phát triển chiều cao tối ưu.
Sau một thời điểm nhất định, khi bạn đã đến tuổi trưởng thành, những thói quen uống sữa trong thời thơ ấu và trong suốt tuổi dậy thì đột nhiên biến mất. Bạn uống sữa ít hơn, một số người thậm chí không còn duy trì được thói quen dù chỉ uống 1 ly sữa/ ngày nữa, một số người lại quay sang uống sữa chua.
Vì sao bạn nên tích cực uống sữa trở lại?
Tuy nhiên bạn nên cần phải bắt đầu uống sữa trở lại. Và bạn nên uống 3 ly sữa một ngày để sống khỏe mạnh hơn, nhất là với những phụ nữ sau khi mãn kinh. Duy trì uống sữa đều đặn sẽ giúp hệ xương chắc khỏe hơn, ngăn ngừa lão hóa, gãy xương và nhiều bệnh tật khác
Là phụ nữ, bạn nên uống mấy cốc sữa/ ngày?
Trong thực tế, cứ 1 trong 3 phụ nữ từ 26 tuổi trở đi sẽ có nguy cơ bị loãng xương. Vì thế uống sữa giàu canxi và vitamin D sẽ giúp ngăn chặn điều này. Trong đó canxi là thành phần chủ chốt trong việc giúp ngăn chặn loãng xương và giúp chữa nhiều bệnh tật.
Một ly sữa sẽ cung cấp cho các chị em khoảng 30% nhu cầu canxi được khuyến cáo mà một phụ nữ cần trong ngày. Do đó, nếu bạn uống 3 ly/ ngày sẽ giúp bản thân đáp ứng đủ nhu cầu can xi cần phải có.
Một ly sữa cũng sẽ cung cấp cho chị em khoảng 25% nhu cầu vitamin D bạn cần mỗi ngày. Những nghiên cứu cũng chỉ ra, vitamin D làm tăng mật độ xương khỏe mạnh. Ngoài ra, chúng còn giúp duy trì huyết áp, giảm bệnh tim mạch và các bệnh về thận.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phụ nữ nên uống 3 ly sữa mỗi ngày và uống liên tiếp 3 ly sữa/ ngày trong thời gian 18 tháng sẽ giúp ngăn chặn đáng kể các chất béo của cơ thể, giúp giảm cân và duy trì kích thước vòng eo.
Để có cơ thể khỏe mạnh, ngoài uống 3 ly sữa/ ngày, chị em nên bổ sung 100 mg canxi từ thực phẩm hàng ngày nữa. Đặc biệt luôn kết thân với các chương trình tập thể dục và chế độ ăn uống lành mạnh nhất!



Chế độ dinh dưỡng lý tưởng cho chị em


Chế độ ăn nhiều mỡ sẽ tăng lượng cholesterol dẫn đến các căn bệnh về tim mạch và các bệnh khác như béo phì, tiểu đường và các bệnh về khớp.
Hầu hết chúng ta có được 45% calo mỗi ngày là từ mỡ, nhưng lý tưởng nhất nên dừng lại ở con số là 33% thôi. Chế độ ăn hợp lý sẽ giúp chị em giảm lượng mỡ dư thừa để duy trì sức khoẻ, giữ gìn vẻ đẹp và nâng cao tuổi thọ. Dưới đây là chế độ ăn mang tính khoa học về mặt dinh dưỡng mà chị em phụ nữ đều có thể dễ dàng áp dụng.
 
Thức ăn có hàm lượng đường và chất béo

Loại thức ăn này nên ăn ít. Thức ăn đã qua chế biến cũng không tốt bởi vì chúng có hàm lượng muối cao không tốt cho sức khoẻ. Bạn nên "thu lượm" chất béo từ các loại dầu thực vật, các loại hạt, và quả như quả bơ... Các chất đạm và chất béo từ thực vật đều có thể cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể và rất có lợi cho sức khoẻ như dầu lạc, dầu ô liu.

Thịt, cá và các loại thức ăn thay thế khác

Loại thức ăn này cũng nên ăn ở mức độ vừa phải, tránh ăn nhiều các loại mỡ khẩu từ động vật và các loại da có chứa nhiều mỡ. Nên ăn các loại hạt đậu và củ - loại thức ăn này như một nguồn nhiên liệu thô giúp bộ máy cơ thể hoạt động một cách thông suốt.

Sữa và các thức ăn chế biến từ sữa

Không nên ăn bơ và kem nhiều. Nên ăn pho mát và sữa chua có hàm lượng mỡ thấp. Sữa tươi là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể, giúp cơ thể lọc và thải được các độc tố ra ngoài.

Rau và hoa quả

Nên ăn nhiều, đặc biệt là các loại rau quả tươi, thậm chí cả các loại đóng hộp và ướp lạnh. Chế độ ăn hằng ngày nên có nhiều rau và quả. Chị em phụ nữ nên để trong túi một vài loại hoa quả để ăn khi cảm thấy đói, thay vì một gói khoai tây hay vài thanh sôcôla.

Bánh mỳ, ngũ cốc và  khoai tây

Đây là thành phần cơ bản cho một chế độ ăn dinh dưỡng. Nên ăn bánh mỳ đen và khoai tây luộc (không ăn khoai tây chiên hoặc qua chế biến).


Chất xơ 

Thức ăn có chứa chất xơ là thành phần cần thiết cho chế độ ăn hàng ngày của chúng ta. Loại chất xơ này có được từ thực vật và các sản phẩm chế biến từ thực vật. Có hai loại chất xơ - hoà tan và không hoà tan. Theo các chuyên gia dinh dưỡng thì mỗi người nên ăn khoảng 18g chất xơ mỗi ngày.

Chúng ta có thể không tiêu hoá được chất xơ, nhưng chất xơ có chứa đầy đủ các thành phần rất có lợi cho cơ thể, như tham gia vào quá trình chuyển thức ăn đã được chuyển hoá vào ruột, giảm lượng chất gây ung thư thâm nhập vào cơ thể từ bụng, giảm lượng cholesterol. Nếu bữa ăn không đủ chất xơ sẽ có nguy cơ mắc bệnh táo bón, gan và ung thư ruột kết.

Chất xơ hoà tan còn có tác dụng kiểm soát việc hấp thụ đường từ ruột vào máu. Chất xơ hoà tan bao gồm: Yến mạch, hạt đậu, bánh mỳ đen, và hầu hết các loại rau quả. Chất xơ không hoà tan bao gồm: Gạo, cám, các loại hạt và ngũ cốc.

Nước

Mặc dù cơ thể (đặc biệt là thận) hoạt động tốt trong việc kiểm soát lượng nước trong cơ thể, nhưng cơ thể chúng ta vẫn mất nước thường xuyên thông qua các hoạt động của phổi, bài tiết của da, hoạt động tiêu hoá của ruột, và bộ phận bàng quang. Chính vì vậy cơ thể cần tiếp nhận một lượng nước cần thiết để bù vào lượng nước đã tiêu hao.

Theo các nhà khoa học dinh dưỡng thì mỗi người cần uống khoảng 2,5 lít/ngày (bao gồm nước uống và nước dùng trong các bữa ăn). Tuy nhiên, con số này có thể tăng lên đối với người mắc bệnh viêm bàng quang, hay người vận động nhiều.

Các loại vitamin và chất khoáng
Các loại vitamin và chất khoáng là những thành phần quan trọng trong việc duy trì các hoạt động chức năng của cơ thể. Hầu hết các loại vitamin đều không thể sản xuất ra từ cơ thể chúng ta. Các vitamin chúng ta tiếp nhận vào cơ thể đều thông qua thức ăn.

Không có cơ thể nào có thể tích trữ được lượng vitamin cần thiết, do đó chúng ta cần thường xuyên ăn các loại thức ăn bổ dưỡng để cơ thể luôn có một lượng vitamin cần thiết.

Vitamin rất cần thiết đối với cơ thể trong quá trình hấp thụ các khoáng chất. Ví dụ vitamin D rất cần cho việc hấp thụ canxi và vitamin C cần cho việc tiếp nhận chất sắt từ thức ăn vào cơ thể. Vitamin và chất khoáng là đặc biệt cần thiết đối với phụ nữ mang thai và cho con bú, đối với trẻ em đang lớn và sự hồi phục sức khoẻ của người bệnh hoặc bệnh nhân sau khi mổ.

Mỗi loại vitamin đều có công dụng riêng, ví dụ vitamin A,D và E có tác dụng giừ gìn sự trẻ đẹp và ngăn ngừa các vết nhăn trên mặt, tránh lão hoá các tế bào da. Vitamin C dùng để ngăn ngừa bệnh ung thư. Chế độ ăn giàu vitamin và khoáng chất bao giờ cũng tốt hơn là dùng thuôc bổ.

Vitamin B6 và hội chứng tiền mãn kinh

Vitamin B6 được dùng để chữa trị các triệu chứng tiền mãn kinh như thay đổi tâm tính, hoặc phù nề , húp híp. Nhưng B6 không thể có hiệu quả với bất cứ ai, điều này còn phụ thuộc vào thể trạng và cơ địa của mỗi người.

Vitamin C, kẽm và bệnh cảm lạnh

Một vài công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin C và kẽm có thể làm bệnh nhân hồi phục nhanh sau khi bị cảm lạnh. Nên uống nhiều nước cam (nguồn vitamin C ) và ăn các loại nhuyễn thể (nguồn kẽm) để nâng cao sức đề kháng bệnh tật cho cơ thể.

Muối
Ăn nhiều muối có thể dẫn đến cao huyết áp, choáng váng, hen xuyễn, và thậm chí một vài dạng ung thư. Hãy giảm lượng muối trong chế độ ăn hàng ngày là hành động thiết thực giúp cơ thể khoẻ mạnh và tránh được nhiệu bệnh tật.

Thực phẩm tốt nhất cho bữa sáng của trẻ


Cho trẻ ăn những thực phẩm nào trong bữa sáng để vừa có năng lượng mà vẫn thoải mái trong suốt cả ngày? Dưới đây là một vài gợi ý cho các mẹ về bữa sáng cho bé.
Sữa và các loại hạt
Để trẻ thích thú với bữa sáng và giúp các mẹ chuẩn bị bữa sáng cho trẻ không mất quá nhiều thời gian, bạn hãy thử cho trẻ uống sữa và ăn các loại ngũ cốc, những loại hạt và trái cây xem sao. Nguyên nhân là do những thực phẩm này rất giàu protein, nhiều các vitamin, khoáng chất và chất dinh dưỡng khác cần thiết cho mọi hoạt động hàng ngày của trẻ.
Bánh xốp nướng, bánh mì tròn, bánh quế, bột yến mạch Những thực phẩm này cũng khá lành mạnh cho trẻ ăn sáng, ngoài ra chúng còn khá tiện lợi và lành mạnh hơn hẳn các loại bánh rán chứa nhiều đường, mỡ. 
Khi cho trẻ ăn bánh, bạn có thể cho con sử dụng thêm chút pho mát ít béo, bơ .
Sinh tố hoa quả Sinh tố trái cây rất dễ làm và không cần phải có một công thức cụ thể nào. Hầu hết các loại trái cây theo mùa bạn đều có thể tận dụng và pha trộn với nhau cùng sữa chua, tạo thành một bữa ăn sáng ít calo, ít chất béo và có hương vị ngon tuyệt vời!

Uống sữa tươi tránh nguy cơ đột quỵ và đau tim


Hãy uống 0,5l sữa tươi mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm nguy cơ đột quỵ và đau tim, - lời khuyên của các nhà khoa học. Ngoài ra, sữa cũng có tác dụng làm giảm khả năng phát triển của bệnh tiểu đường và bệnh ung thư ruột.
Các nhà khoa học của Trường Đại học Reading và Đại học Cardiff của Anh đã công bố kết quả của hơn 324 nghiên cứu trên toàn thế giới có liên quan tới mối liên hệ giữa sức khỏe của con người và việc tiêu thụ sữa của hàng nghìn người dân.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng, những người hàng ngày uống khoảng trên 0,5l (con số chính xác trong nghiên cứu là 0,568261 lít) sữa giảm tới 15-20% nguy cơ phát triển của bệnh tim mạch.

Giáo sư Ian Givens thuộc trường Đại học Reading nói: trong sữa có chứa các protein có thể làm giảm huyết áp, có tác động tích cực tới tim và mạch máu.

Các nhà khoa học cũng phát hiện thêm là: nhờ uống sữa mức độ phát triển của bệnh tiểu đường ở những người thử nghiệm cũng giảm 4-9%. Chỉ số này cũng được tìm thấy ở những người mắc bệnh ung thư ruột. Và cũng có tín hiệu khả quan đối với những người mắc các loại ung thư khác, ung thư tuyến tiền liệt và bàng quang.
Kết quả nghiên cứu không nhằm chỉ rõ sự khác biệt của việc dùng sản phẩm sữa có hàm lượng chất béo cao hay thấp trong bối cảnh gần đây các phương tiện truyền thông có đưa tin thảo luận về việc tăng mức độ cholesterol trong máu có liên quan tới việc tiêu thụ các sản phẩm sữa. Nó chỉ nhằm làm sáng tỏ vấn đề: con người có lợi nhiều hơn hại khi uống sữa.

Đồng thời các nhà nghiên cứu cũng muốn nhắc nhở thêm: sữa vẫn là nguồn cung cấp canxi lớn cho cơ thể, do đó, thức uống đặc biệt này là có ích đối với trẻ em.
Một ly sữa cũng có tác dụng làm giảm đáng kể cảm giác đói. Điều đó giúp bạn tránh phải ăn nhiều gây ảnh hưởng trực tiếp tới trọng lượng cơ thể và làm giảm mức độ béo phì ở một số người.

Lợi ích từ sữa tươi nguyên chất!

Các nghiên cứu cho thấy, người Việt Nam hiện nay chỉ mới tiêu thụ khoảng 8 -10 lít sữa/người/năm. Con số này thấp hơn rất nhiều so với Thái Lan khoảng 40 lít/người/năm và rất thấp so với Malaysia là 60 lít/người/năm.

Ở các nước phát triển, sữa tươi được xem là thực phẩm  rất dinh dưỡng, giàu vitamin và khoáng chất từ thiên nhiên, rất tốt cho cơ thể. Sữa tươi không những được sử dụng thường xuyên như một thức uống hàng ngày, mà còn dùng dưới nhiều hình thức khác nhau từ pha chế, trộn với trái cây, làm bánh và thêm vào các món ăn. Các bác sĩ và chuyên gia  dinh dưỡng luôn khuyến khích người tiêu dùng uống sữa tươi 100% thiên nhiên  vì không chỉ dễ uống, mùi vị thơm ngon, sữa tươi còn dễ hấp thu và có thể uống thường xuyên, liên tục dễ dàng với các hình thức bao bì đóng gói tiện dụng.

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, Phó Viện trưởng - Viện Dinh dưỡng Quốc gia  cho biết: “một trong những nguồn thực phẩm  cung cấp canxi nhiều nhất là sữa và các chế phẩm từ sữa..” Thông thường một người trưởng thành cần khoảng 1.200-1.300mg canxi/ngày. Để có đủ lượng canxi này, chỉ cần uống khoảng 3 ly sữa tươi mỗi ngày là đủ.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, mức tiêu thụ sữa tươi hãy còn rất ít. Trong tổng sản lượng sữa tiêu thụ ở Việt Nam, thì sữa tươi 100% thiên nhiên  lấy từ các đàn bò nuôi trong nước mới chỉ đáp ứng được 28% nhu cầu sữa cả nước. Và lượng sữa tươi nguyên chất được nhà sản xuất  đưa đến người tiêu dùng chỉ chiếm khoảng 1/5 trong tổng lượng sữa này, số còn lại đưa vào các sản phẩm  khác như: sữa đặc, sữa bột, kem…
Đây là một khó khăn cho người tiêu dùng, vì điều đó nghĩa là chỉ có một vài nhãn hiệu  sữa uy tín trên thị trường  thật sự cung cấp được sữa tươi nguyên chất 100%. Còn lại, đa phần chỉ là sữa hoàn nguyên, tức sữa bột bổ sung thêm nước. Một số nhà sản xuất  bổ sung thêm vitamin, khoáng chất vào để có thành phẩm giống sữa tươi nhưng rõ ràng chất lượng, mùi vị thì không thể như sữa tươi 100% thiên nhiên  được.
Sở dĩ có sự thiếu hụt này là vì sản xuất sữa hoàn nguyên tốn chi phí thấp hơn, lại không phải đầu tư  nhiều vào hệ thống  trang trại cũng như thu mua sữa tươi trong nước. Các nhà sản xuất  cứ thế tập trung vào dòng sữa này, nhập nhằng với người tiêu dùng. Ông Nguyễn Đăng Vang, Phó chủ nhiệm Ủy ban  Khoa học  - Công nghệ  và Môi trường  cho biết: “Sữa đông khô chất lượng  kém xa sữa bò tươi, vì trước khi tiến hành đông khô, các nhà máy  sơ chế ở nước ngoài  đã rút hết các thành phần bơ và mỡ trong sữa. Khi đưa nguyên liệu  về Việt Nam, các nhà máy  phải thực hiện quá trình hoàn nguyên sữa, tức là bổ sung các thành phần dinh dưỡng sao cho gần đạt được như sữa tươi ban đầu”.
Trên thị trường  hiện nay, chỉ có rất ít doanh nghiệp  sản xuất sữa đảm bảo được chất lượng  sữa tươi nguyên chất của mình. Và Lothamilk  là một trong số những doanh nghiệp  sản xuất sữa hàng đầu đã chủ động trong việc đảm bảo nguồn nguyên liệu  sữa tươi để sản xuất.
Sữa tươi  Lothamilk  còn được sản xuất trên dây chuyền  tiệt trùng khép kín được xem là hiện đại bậc nhất hiện nay, đáp ứng những tiêu chuẩn chất lượng  khắt khe nhất như tiêu chuẩn ISO  9001, tiêu chuẩn An Toàn Vệ Sinh Thực Phẩm  HACCP. Nhờ vậy bảo đảm 100% sản phẩm  không chỉ chất lượng  cao mà còn tuyệt đối an toàn cho người sử dụng. Theo kết quả của nghiên cứu  thị trường  do công ty  FTA thực hiện gần đây, hơn 50% người tiêu dùng chọn Lothamilk   vì có mùi vị thơm ngon được sản xuất từ 100% sữa tươi thiên nhiên.
Tổng Giám đốc  Công ty Lothamilk  cho biết: “Việc đầu tư  dài hạn vào ngành chăn nuôi bò sữa quy mô lớn cùng hệ thống  sản xuất hiện đại thể hiện cam kết của Lothamilk   trong việc cung cấp cho người tiêu dùng sữa tươi 100% bổ dưỡng và an toàn”.

Khi nào cho trẻ uống sữa tươi?

 Bé thèm sữa tươi lắm rồi nhưng bạn không biết thời điểm này đã thích hợp chưa? Liệu sữa tươi có đủ chất? Liều lượng bao nhiêu là thích hợp... Hãy thử tham khảo lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu Hoa Kỳ nhé.
Thời điểm thích hợp?

Các chuyên gia hàng đầu đều thống nhất rằng cần phải đợi cho tới khi trẻ được ít nhất 1 tuổi mới đưa sữa bò tươi vào chế độ ăn của trẻ, như một thực phẩm thay thế cho sữa mẹ hoặc sữa công thức.

Tuy nhiên, với các sản phẩm làm từ sữa như sữa chua và phô mai, cũng như sữa trứng thì trẻ từ 7 – 8 tháng tuổi trở lên đã có thể ăn, trừ khi bé nhà bạn dị ứng với nhóm thực phẩm này.

Tại sao?

Mặc dù bé có thể thèm sữa tươi trước khi chúng được 1 năm tuổi nhưng đây là lúc bạn cần phải rất kiên định bởi vì nguồn dinh dưỡng từ sữa công thức lúc này vẫn rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Dưới đây là những lý do thực tế, rất khoa học mà bạn nên nghe theo:

- Đầu tiên, sữa bò tươi không giàu các vi chất dinh dưỡng như sữa mẹ hay sữa công thức vì thế nếu cho bé chuyển sang dùng sữa tươi sớm, cơ thể bé sẽ nhanh chóng bị thiếu hụt những vitamin cần thiết, giúp phát triển thể chất như sắt.

- Thứ 2, trong giai đoạn tiến tới 12 tháng tuổi, bộ máy tiêu hóa của bé vẫn chưa đủ “lực” để chuyển hóa các loại protein phức hợp có trong sữa bò tươi. Khi đó, chúng không chỉ gây “quá tải” cho dạ dày trẻ mà nghiên cứu còn cho thấy chúng là tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường (đặc biệt là trong những gia đình có tiền sử mắc bệnh này) đồng thời trẻ cũng dễ mắc các bệnh dị ứng như eczema và hen.

Như thế nào?

Khi con bạn được khoảng 7 – 8 tháng tuổi, bạn có thể bắt đầu cho bé tập ăn phô mai, sữa chua… để bổ sung thêm canxi. Tuy nhiên, bạn chỉ nên cho ăn từng chút một để xem cơ thể bé có “thích” các loại thức ăn mới này không.

Khi bạn đưa sữa tươi vào chế độ dinh dưỡng của bé, bạn có thể thấy rằng bé tỏ ra hứng thú với sữa mẹ hay sữa công thức hơn nhưng rất nhiều bậc cha mẹ nhận xét rằng, cho bé làm quen với sữa tươi là việc dễ nhất trên đời. Bạn nên cho bé thử uống 1 tách nhỏ sữa tươi sau bữa ăn tối và tiếp tục cho bé bú bình hoặc bú mẹ sau đó, dần dần giảm lượng sữa công thức cho đến khi bạn có thể cho bé uống sữa tươi hoàn toàn. Rất nhiều người phát hiện ra rằng đây cũng là thời điểm thích hợp để giúp bé chuyển đổi từ bú bình sang uống cốc.

Ngoài ra, bạn cũng có thể pha trộn sữa tươi với sữa công thức với liều lượng tùy ý, miễn sao phù hợp với khẩu vị của bé. Có thể cho bé nếm vài thìa sữa mẹ hay sữa công thức rồi cho 1 thìa sữa tươi, dần dần tăng lượng sữa tươi lên cho đến khi bé có thể uống được 1 cốc sữa tươi nguyên chất. Nếu bé không “hâm mộ” sữa tươi lắm thì bạn có thể cho bé uống sữa lúa mạch.

Sau khi đã chuyển sang chế độ dinh dưỡng với sữa tươi, bé cần uống ít nhất 350ml sữa tươi nguyên chất mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung canxi cho bết từ các các thực như phô mai, sữa chua. Đây cũng là những thực phẩm rất giàu các vi chất cơ bản như vitamin A, D và nhóm vitamin B. Nếu bé không uống sữa, bạn cần bổ sung cho bé ít nhất 2 khẩu phần thực phẩm giàu canxi mỗi ngày để cơ thể bé phát triển tốt nhất.

Điều quan trọng nữa là bé nên uống sữa nguyên kem thay vì sữa gạn bớt kem hay sữa gầy cho đến khi bé được ít nhất là 2 năm tuổi. Bởi ở độ tuổi này, bé rất cần chất béo và năng lượng được cung cấp từ sữa  bạn nhằm phát triển thể chất và tinh thần tối ưu nhất. Sau 2 tuổi, bạn có thể cho bé uống sữa gầy nhưng tối ưu vẫn là tiếp tục dùng sữa tươi nguyên kem cho đến khi bé được ít nhất 5 tuổi.